BEDROG, intro

Première Londen, 1978
Première Londen, 1978

 

 

BEDROG

première 1978
tekst Harold Pinter
regie Peter Hall

verfilmd 1981
screenplay Harold Pinter  (niet uitgegeven)
regie David Hugh Jones

 

.
Met een introductie zullen we het hier kort en krachtig houden, door simpelweg te verwijzen naar de zeer uitgebreide website van Harold Pinter zelf. Met aldaar een totaal overzicht van al zijn toneelstukken, scenario’s, poëzie, proza, en alle artikelen over acteren, regisseren, politiek en cricket van zijn hand.

Harold Pinter (1930) schreef Betrayal (Bedrog) in 1978 naar aanleiding van hoogstpersoonlijke ervaring met overspel. Hij kende het onderwerp driehoeksverhoudingen uit eigen praktijk. En in eerder werk van Pinter zijn seksualiteit en overspel ook al aan de orde. 

bedrog vivian 1
Scott Forbes & Vivien Merchant

Van 1956 tot 1980 was Pinter gehuwd met actrice Vivien MerchantIn 1963 speelde zij samen met acteur Scott Forbes het echtpaar in The Lover, geschreven door Pinter. In dit stuk bestrijden de beide echtelieden samen de dreigende sleur van hun huwelijk met overspel – althans… zo spiegelen zij het zichzelf voor in een ritueel rollenspel dat zij dagelijks samen uitvoeren. Want ‘de minnaar’ aan wie de vrouw geeft zich overgeeft bij de vele ‘geheime bezoeken’ aan eigen huis, is niemand minder dan… haar echtgenoot zelf ‘ in disguise’! Veilig overspel via rollenspel.

 

In The Lover spelen de echtgenoten alsof zij overspel plegen, om de sleur te snel af te zijn.
In Bedrog wordt overspel in praktijk gebracht: door iedereen met een ander, heimelijk en onophoudelijk.

Pinter zelf had tijdens zijn rumoerige huwelijk met Vivien jarenlang een relatie met Joan Bakewell, televisie-presentatrice, eveneens gehuwd. Deze driehoeks-verhouding duurde van 1962 tot 1969. Het was deze affaire die in 1978  leidde tot het schrijven van Bedrog. In dit stuk plaatst Pinter de story van het overspel enkele jaren later op de fictieve kalender, namelijk tussen 1968 en 1977. In feite beginnen de roemruchte en roerige ‘zestiger jaren’ pas vanaf 1968 – een periode, onlosmakelijk verbonden met onderwerpen als politieke actie en maatschappelijk bewustzijn, en zeker ook een tijdperk van seksuele revolutie en moderne relaties. In 1980 trouwde Pinter tenslotte met schrijfster en historica Lady Antonia Fraser.

bedrog pinter 4 met Joan Bakewell
Harold Pinter & Joan Bakewell

De première van Bedrog vond plaats in 1978, in regie van Peter Hall. De drie hoofdrollen werden gespeeld door Michael Gambon (Jerry), Daniel Massey (Robert) en Penelope Wilton (Emma).

Een verfilming volgde in 1983, in regie van David Hugh Jones i.s.m. Pinter, die het screenplay schreef. De drie hoofdrollen waren voor Jeremy Irons (Jerry), Ben Kingsley (Robert), en Patricia Hodge (Emma). 

Voor citaten en verwijzingen gebruiken wij hier de uitgave van Publiekstheater, 1980
in de vertaling van Gerrit Kouwenaar.

Nederlandse uitvoeringen van Bedrog:

Haagse Comedie, regie Jo Dua, 1980
Publiekstheater, regie Adrian Brian, 1980
De Zaak, regie Mark Timmer, 1987
Het Zuidelijk Toneel, choreografie Roberto de Jonge, 1990
RO Theater, regie Peter de Baan, 1996
Toneelgroep De Appel, spel en regie Hubert Fermin, Geert de Jong, Hugo Maerten, 2003 
Toneelgroep Amsterdam, regie Peter van Kraaij, 2005
De
Paardenkathedraal, regie Paula Bangels, 2006
REP Theater BV, regie Peter de Baan, 2010  
Toneelspelersgezelschap STAN,
          spel en regie Jolente De Keersmaeker, Robby Cleiren, Frank Vercruyssen, 2011
Theatergroep Suburbia.nl,
          regie Olivier Diepenhorst, spel Justus van Dille, Jessie Wilms, Mattijs IJgosse, 2018

Opvallend in dit rijtje uitvoeringen is uiteraard:
– dat er in 1980 twee ensceneringen tegelijkertijd verschenen als introductie van Bedrog in Nederland;
– dat Peter de Baan twee maal een uitvoering van Bedrog regisseerde, in 1996 en 2010:
– dat bij twee uitvoeringen de regie in handen was van de drie spelers.

zie verder > 1. Drie is niet teveel 


.
INTERNATIONAAL BEDROG
Hieronder een reeks posters bij voorstellingen van Bedrog

Jessie Wilms als Emma – voorstelling Suburbia 2018

 

 

zie verder > 1. Drie is niet teveel