Deze pagina is nog in aanbouw ! Bij tijd en wijle wordt hier nieuwe tekst toegevoegd.
Wie heeft nog foto-materiaal van deze imponerende reis? Stuur de foto’s dan naar info@hansholthaus.nl
1989 bezoek van Toneelacademie Maastricht aan Toneelacademie Moskou
klik op de dagen
| 28 april | 29 april | 30 april |
| 1 mei | 2 mei | 3 mei |
| 4 mei | 5 mei | 6 mei |
In januari 1989 kreeg de Toneelacademie Maastricht in het kader van internationale uitwisseling bezoek van een groep studenten en docenten van de roemruchte Toneelschool van Moskou. Deze school is direct verbonden aan het Moskou Kunst Theater, oftewel het Moscow Art Theatre, onder welke naam dit historische gezelschap al tientallen jaren wereldwijd bekend staat. Deze school wordt ook wel – simpelweg – aangeduid met de afkorting MXAT, uit te spreken als “Me Gát”. De beroemde website van dit beroemde gezelschap vind je hier in de originele Russische versie, en hier in de Engelse vertaling.
Dit oeroude gezelschap was ooit de broedplaats van de regisseurs Konstantin Stanislavsky en Vladimir Nemirovitsj-Dansjenko, bij tijd en wijle aangevuld door schrijver Anton Tsjechov. Onder deze naam en naamsbekendheid opereert het MXAT nog steeds internationaal.
Van 28 april t/m 6 april 1989 brengen studenten en docenten van de Toneelacademie Maastricht een tegenbezoek aan het Moscow Art Theatre, oftewel:
TAM bezoekt MXAT
Het illustere reisgezelschap bestaat uit 20 studenten en 4 docenten:
Dagopleiding acteur: Herman Egbers, Charmaine Hulsbosch, Lou-Lou Rhemrev, Harriet Stroet, Saskia Temmink, Mirjam Vriend, Carly Wijs
Dagopleiding docent-regisseur: Marjolein Algera, Nynka Delcour, Tamara Jongerden, Veronique Obrie, Kees Ritsema van Eck
Parttime opleiding docent-regisseur: Mirjam Gosselink, Henriëtte de Jong, Madeleine Jutten-Matzer, Gerard Sanderink, Teresa van de Ven, Ruud van de Wouw, Alice Zandbergen
Docenten: Doortje Mesker, René Lobo, Kiek Wishaupt, Hans Holthaus
Om 07.30 uur trein pakken we de trein van Maastricht naar Schiphol, uitgezwaaid door onze achtergelaten vrienden en vriendinnen, mannen en vrouwen, o.l.v. onze weemoedig wuivende directrice Maria Rutgers. We zijn met 20 studenten en 4 docenten. Om 13.00 uur brengt het vliegtuig van Aeroflot ons naar Moskou. Daar worden we op het vliegveld afgehaald door docenten en studenten van MXAT, waarbij enerverende pogingen tot communicatie worden gepleegd, verbaal dan wel in gebarentaal, stevig ondersteund door ons aller tolk Irina. Ieder van ons ontvangt van hen persoonlijk één bloem… jawel: één! En daarbij is dan direct een klein, maar tekenend begin gemaakt van internationale uitwisseling van culturen. Als inwoners van een land vol van bloemen, bollen en boeketten staan wij, westerlingen, niet zo te kijken van één enkelvoudig bloemetje. Maar dat ligt totaal anders voor onze gastdames en -heren uit Moskou, waar nauwelijks bloemen te koop zijn – en waar één bloemetje net zoveel kost als een compleet boeket in ons bloemrijke vaderland.
. klik op eerste afbeelding↓
Vanaf het vliegveld brengt een bus ons theatrale gezelschap naar de binnenstad. Op wonderbaarlijke wijze verplaatst de gedateerde autobus zich zonder enige schade over een antieke asfaltstrook, die met de pretenties van een snelweg naar Moskou slingert. Associaties met Magical Mystery Tour krijgen levendig gestalte. Aan boord een warme mix van studenten en docenten uit beide landen. Alle onbekende uitersten zijn hier direct maar door elkaar geschud, met een opmerkelijke energie, een open en positieve sfeer. Dat belooft wat – en dat zal dan ook gebeuren.
We komen terecht midden in Moskou, in de Gorkistraat, in het ruim opgezette MINSK HOTEL, alwaar de West-Europese gasten zich verspreiden over talloze kamers. Binnen die intieme ruimtes blijft het buitenlandse bewustzijn continue geprikkeld door de culturele curiosa. Het behang valt nauwelijks te beschrijven. Dat doen we dan ook niet. De lampen aan plafond en wand ademen een historische weemoed, en waarschijnlijk, onvermijdelijk, zit daar ergens geheime afluisterapparatuur verborgen. Daarom kan men, voor alle zekerheid, de privé-praat en de politieke discussies terplekke het beste camoufleren door het geluid van een willekeurige radio-uitzending door de kamer te laten schallen. Dat overstemt dan het vrije, gesproken woord. Uit de authentieke douche regent het chloor-geurend water. Vanuit het raam kijken we neer op de glorieuze stadsweg van zeven rijbanen, zonder zebrapaden om over te steken, maar wel met voetgangerstunnels om onder te duiken.
Nadat de Maastrichtse gasten hun hotelkamers hebben ingenomen, nemen de toegewijde Moskouse docenten en studenten ons mee op een kleine verkenningstocht door de buurt. Ons oriëntatie-vermogen schiet al snel tekort, ondanks – of juist dankzij – een originele stadskaart met Russische lettertekens. De onderlinge wirwar van gebrekkig Engels, gebarentaal en onbegrijpelijk Russisch maakt het labyrint compleet.
Nadat een verbale verklaring van de plattegrond wederom onvermijdelijk is mislukt, onderneemt studente Tanya een daadwerkelijke poging tot uitleg en sleept mij mee naar een indrukwekkende roltrap, die ons tot diep in de catacomben voert, alwaar ik via een klaphekje wordt meegetroond in de metro – om via die ondergrondse route letterlijk te laten zien hoe het zit met de kaart van Moskou. Binnen no time suis ik dan in Moskou’s metro naar onbekende bestemming. Terzijde: de prijs van deze ondergrondse actie: slechts vijf kopeken… = laten we zeggen: 10 cent! En dat is dan voor onbeperkt reizen in de metro onder geheel Moskou! Deze ridicule ritjesprijs vormt een nostalgisch restant uit het communistische verleden, waarin het proletariaat recht had op betaalbaar openbaar vervoer. Tientallen jaren later is die prijs nog steeds hetzelfde, alsof de inflatie op dat front geen enkele rol speelt. De metro is ondertussen dus hoogst onrendabel geworden, maar deze dienstverlening tegen schrale vergoeding bestaat nog steeds, ten tijde van ons bezoek in 1989. Tijdens onze ondergrondse wereldreis navigeert Tanya mij via een overstapje nog in een andere metro, zodat ik toen wel zeker wist dat we ver weg in een buitenwijk moesten belanden… Maar niets daarvan! Integendeel. Wij stijgen via de roltrap weer omhoog naar de gelijkvloerse realiteit in de buitenlucht en sluiten daar moeiteloos weer aan bij de rondwandelende docenten en studenten, die ondertussen één straatje verder zijn geslenterd. Alsof wij nauwelijks zijn weg geweest. Mijn ruimtelijk inzicht staat perplex.
Een rijk ontbijt staat uitgestald, spotgoedkoop. Schuifelen langs de tafels met uitgestalde potten, pannen, schaaltjes en schotels en zelf de gewenste onderdelen opdissen. Een compleet doorsnee ontbijt kost zo’n 2 roebel, maar vandaag schep ik het bord nieuwsgierig vol: dat wordt dan 8 roebel = f 2,50 = € 1,00! Prima koffie ook, 2 kopjes voor 30 cent! (gemakshalve hier de guldens omgerekend naar euro’s)
Irina (tolk) en Mischa (speldocent) zijn onze vaste begeleiders tijdens de hele werkweek. Op deze eerste dag maken we diverse toeristische trips door de stad, steeds ook in wisselend gezelschap van diverse MXAT-studenten.
. klik op eerste afbeelding↓
En zo flaneren Toneelacademie Maastricht en Moscow Art Theatre zij aan zij door Moskou. Oftewel: TAM en MXAT go together. Over het Rode Plein, naar het Mausoleum van Lenin, het Kremlin en twee kathedralen. In de middag worden wij in het MXAT ontvangen door niemand minder dan directeur Oleg Tabakov, de regelrechte opvolger van de originele oprichters van MXAT, Stanislavsky en Nemirovitsj-Dansjenko. Zij prijken overal nog aan de wand. Tabakov staat vooral bekend door zijn titelrol in ‘Oblomov’, de verfilming (1979) in regie van Nikita Michalkov, van het boek Oblomov (1858) van de Russische schrijver Ivan Gontsjarov. In de directiekamer hebben wij een historische ontmoeting in kleine kring, met uitleg en praktische oefening van de kreet Nastrovja! oftewel Proost! – gevolgd door onvoorwaardelijke overgave aan een glas wodka, in één slok. Oefening baart kunst, blijkt dan.
Middageten in de schoolkantine. De culturele verschillen vertonen zich ook aan de eettafel, waar we dagelijks ontbijt en diner verorberen. Wat zijn onze vanzelfsprekendheden toch verbazingwekkend – hier! Wat er op onze borden verschijnt komt ons zelden bekend voor. Wat eten we nu weer? Van diverse vleesgerechten blijft het speculeren over de diersoort die daar een bijdrage aan leverde. Beleefdheidshalve besluiten wij in ieder geval om het geserveerde voedsel nooit als overbodig of onbekend aan de kant te schuiven. Dat zou een belediging van de keuken van de gastheer zijn. Wij nemen als gasten dus graag onze plicht om de borden dankbaar leeg te eten. Aldus afgesproken. Overigens is het een blijde verrassing, hoe onze oosterburen uitblinken in het bereiden van een miniem, maar krachtig en smakelijk kopje koffie. Een combinatie van geheim recept en aparte apparatuur levert via enkele handmatige vaardigheden een delicatesse op: een drassig, diepdonker drankje! Espresso, maar dan heel anders.
Dan richting Arbat, een kleurrijke winkelstraat, met een modern artistiek tintje á la Montmarte in Parijs. Daar flaneren wij langs een keur van kunstschilders, portret-tekenaars, cartoonisten. Wij wanen ons een stapje terug in de tijd… het proeft hier nostalgisch hip en alternatief… Daarbij moet dan wel worden genoteerd, dat Arbat slechts een eilandje vormde in deze wereldstad, die in de tijd van ons bezoek – 1989 ! – nog in alle hoeken en straten de communistische adem uitblies. De reclameloze winkelpanden, de lange rijen van klanten voor de ingangen, de gigantische portretten van Lenin en Marx op de gevels, de iconen en spreuken van de partij, de militaire voorbijgangers, de absoluut kauwgumvrije troitoirs, de restaurants met onbegrijpelijke huisregels. Maar Arbat – een ludieke enclave…!
. klik op eerste afbeelding↓
In de avond worden we getrakteerd op een welkomfeestje in het schoolpand van MXAT, prima verzorgd met hapjes, drankjes en herkenbare muziek. Het avondje draagt een nostalgische sfeer van de 60-er jaren – althans voor de Europese bezoekers, althans van zekere leeftijd. Klasse-avond met een drankje en een hapje. Maar… met alle broederschap en liefde voor het vak. Om 23.00 uur is het absoluut afgelopen. Naar bed.
BIJWERKEN VANUIT VIDEO
Sightseeing met de bus. Ongetwijfeld een niet te ontlopen standaard traject met de bus. Links zie je dan…. En rechts… Teveel om op te noemen. En overduidelijk een totaal andere wereld. Bovenal: níet een Eurpese wereldstad. Ieder meter, iedere minuut iets te ontdekken. Teveel om op te noemen, zegt het cliché. Maar dat is zo.
We lopen binnen in een druk bezochte kerk, waar dan niet een dienst-met-begin-en-eind wordt gehouden, zoals wij die kennen, maar waar op diverse plekken, door groepjes van priesters en gelovigen, voortdurend rituelen worden uitgevoerd, liederen worden gezongen, kaarsen worden aangestoken, gebeden worden gepreveld, waar wordt gebogen en geknield… Het lijkt een zoemende draaikolk, met een imponerend, onophoudelijk geluid. Het heeft een mysterieuze sfeer, en tegelijkertijd komt het ook eenvoudig en toegankelijk over. Bezoekers lopen naar binnen, voegen zich tussen de anderen, ze doen waar ze voor komen, en verdwijnen dan weer naar buiten. Wij stonden daartussen, verbijsterd te kijken en te luisteren. En zo gaat dat.
Op de top van een heuvel torenen we hoog uit boven de stad en turen wij rond over het uitgestrekte panorama Moskou. Voor de toerist is er de klassieke verrekijker-met-muntje. Een gigantische ski-schans, zonder ook maar een vlokje sneeuw, duikt in de diepte. Een drankautomaat vult bekertjes met een verfrissing. De bus vindt weer zijn weg, en voert ons ook langs het imposante beeld van Yuri Gagarin, de geroemde Russische kosmonaut, die in 1961 als eerste mens in een raket door de ruimte reisde, en rond de aarde draaide.
. klik op eerste afbeelding↓
Via een gewone woonwijk lopen wij naar de aloude woning van toneelschrijver Alexander Ostrovsky (1823 – 1886), alwaar wij – met alle respect voor de historische vloer – naar binnen schuifelen op de beschikbare en verplichte sloffen . Een historisch huis, met huiskamer, slaapkamers, werkkamer… in originele staat. Je ruikt de geur van het verre verleden. Een soort openluchtmuseum maar dan binnen. Er zijn nog wat toeristische relikwieën te koop, boekjes, speldjes, beeldjes. Omgerekend naar Nederlandse valuta zijn al die artikelen voor ons spotgoedkoop. Ik besluit daar een speld-embleem te kopen en te betalen met ruime fooi – een verwende westerling is niet zuinig en geeft graag extra voor de culturele uitstraling van het gastland. Maar nee! Iedere cent teveel wordt door de caissières absoluut geweigerd. Kennelijk is men niet van plan de arme aalmoezenier uit te hangen, achter het loket van de waarachtige Russische autonome kunsten. Met alle respect betalen wij dus niet meer of minder dan de gevraagde prijs. Uit internationale eerbied.
In een speelpark komen wij terecht. Met draaimolen, reuzenradje, roeibootjes. Ja ja, een toeristische trekpleister, die in Nederland regelrecht in het Openluchtmuseum terecht zou komen. Maar hier is dit nog een actuele attractie met lange staat van dienst. Met als gevolg dat het reuzenrad – van bescheiden formaat – na enkele rondjes draaien vast komt te staan. Alle draaiende beweging is er uit en de passagiers zitten er nog in. Een kwartiertje later komt er weer beweging in de zaak en kan iedere molenreiziger weer grond onder de voeten voelen.
Andere parkgenieters laten zich in de boot nemen, zoals het spreekwoord lijkt te zeggen.
. klik op eerste afbeelding↓
We krijgen tijdens ons verblijf alle uiteenlopende polen van Moskou te zien. De alledaagse, de unieke, de historische, de politieke, de culturele, de culinaire, de theatrale en dramatische….
Een welhaast verplichte en wel zeer gewilde locatie wordt uiteraard gevormd door het Rode Plein, bij het wisselen van de wacht voor het Mausoleum, de ondergrondse bunker, waar Lenin ligt opgebaard. Daar worden de twee militaire wachters, na één uur onbeweeglijk in de houding, zonder een wenkbrauw te bewegen, door twee collega’s afgelost via een marcheer-ceremonie van ongekend kaliber. Lange geweren balanceren in hun handen. De rechtuit gestrekte benen vliegen in de lucht tot horizontale positie. Opeens klettert en switch er wat en dan…. staat alles opeens andersom! De verse lui staan nu stokstijf op hun plek, voor weer een uurtje stand houden, en de afgeloste ploeg verdwijnt met balleteske stappen van het Rode Plein en laten de toeristen verbijsterd achter.
. klik op eerste afbeelding↓
In de avond verplaatsen wij ons naar een groot klassiek theater, een traditionele schouwburg met allure. Een operetteprogramma rond Strauss. Bij de entree kost het ons navraag en uitleg om te begrijpen wat er nu eigenlijk wordt bedoeld met de (Russische) teksten en gestiek van de garderobe-dames, wanneer wij duidelijk maken prijs te stellen op het gebruik van de beschikbare toneelkijkertjes terplekke. Waarom zouden wij ons colbertje of truitje opeens moeten inleveren? Wat bedoelen zij daarmee? Maar dat zit zo: het ingeleverde kledingstuk dient als waarborg voor het uitgeleende toneelkijkertje! Dus: na de voorstelling moet je het kijkertje écht weer inleveren, anders moet je zonder jasje naar huis. We hebben de voorstelling vanaf enige afstand bekeken en via het kijkertje dichterbij gehaald. Ook was met deze apparatuur het plaatselijke publiek goed te bespioneren. Na afloop hebben we onze kleding via de ruilhandel weer terug gekregen.
Na afloop van deze grootscheepse muzikale voorstelling hebben de docenten een onderonsje in het huis van Irina. En daar zijn wij dan: Irina, Misja, Olga, René, Kiek, Doortje en Hans. Internationale collega’s. René zal na deze reis nog jarenlang contact houden met Irina en Olga.
De Dag van de Arbeid is aangebroken. Ook wel: de 1 Mei-viering. De roemrijke Feestdag van de Arbeidersbeweging, socialistisch c.q. communistisch, gevierd in vele (Oost-)Europese landen. Behalve dan in Nederland, want wij doen daar niet aan mee. Dus deze dag geeft ons een unieke kans om deze roemruchte dag mee te maken, naar we mogen aannemen op een uniek plekje langs het Rode Plein, met het oog op de wervelende parade met duizenden marcherende militairen, met denderende tanks, met de nieuwste kanonnen, met gevechtsvliegtuigen die boven het geheel rode sporen in de blauwe lucht tekenen… Dat zouden we vandaag ongetwijfeld mee maken, nietwaar?
. klik op eerste afbeelding↓
Met deze verwachtingen stappen wij ’s ochtends vroeg uit het hotel, de reusachtige, nog lege straat op, gesierd met een zee van vlaggen en heldhaftige spreuken. Wij stappen vervolgens in een speciale bus voor ons, met een onbekende maar ongetwijfeld revolutionaire bestemming. Dus wie schetst onze verbazing wanneer wij uiteindelijke terecht komen… in een zwembad! Jawel – een zwembad…. en via kleedkamers belanden wij uiteindelijk in het zwemwater, waar ooit de Olympische Spelen bij elkaar werden gezwommen. Dus: op de roemruchte feestdag van 1 mei worden wij gedumpt in het water. Wij hebben geen idee van de achterliggende verklaring duswij gissen maar. Wil men ons als Westerlingen weg houden van een partij-politiek spektakel? Wil men lastige uitleg en discussies vermijden? Wil men ons folklore besparen? Dat alles blijft een raadsel en ondertussen zwemmen wij vrolijk voort.
In zo’n gigantisch Russisch zwembad met Olympische allure wordt overigens nogal anders rondgezwommen dan men wellicht verwacht. Beter gezegd: er wordt zelfs helemaal niet rondgezwommen, maar uitsluitend in rechte lijnen heen-en-weer, in de zwembanen die zijn uitgezet met drijvende lijnen. Inderdaad: zoals bij zwemwedstrijden. Geen vrij zwemmen, maar achter-elkaar-aan, heen-en-weer. Nu blijkt dat de MXAT-school hier wel vaker baantjes zwemt, dus bekend terrein. Tegenover de starre lijntjes staat echter een speelse muzikale achtergrond: door de luidsprekers klinken achter elkaar de alom bekende songs van… de Beatles! En zo mogen wij meemaken hoe langzamerhand de communistische couleur locale al enige westerse invloeden boven water tolereert…!
Wederom stappen wij in onze bus (?Magical Mystery Tours?) om wederom op onbekende bestemming te geraken. Bij uitstappen blijkt dan, dat wij ter plekke een bezoek zullen brengen aan een bijzondere plek… de Novodevitsji-begraafplaats. Hier zijn de graven van honderden mensen die op een of andere wijze van grote betekenis zijn geweest voor Rusland c.q. de Sovjet-Unie. Politici, wetenschappers, sportlui, ruimtevaarders, componisten, schrijvers, schilders… Daarbij ook vele toneelkunstenaars, zoals Anton Tsjechov, Olga Knipper, Stanislavsky en zijn vrouw, Majakovsky, Gogol…
. klik op eerste afbeelding↓
En zo schuifelden wij van het ene graf naar het andere, terwijl we voortdurende bekende namen tegen kwamen. Dat had – voor mij althans – ook een curieus en ontroerend effect. Al die bekende namen… dat waren tot nu toe slechts woordjes uit het geschiedenisboek, vaktermen uit de theatergeschiedenis, foto’s en verhalen… Maar nu we langs al die graven liepen, kwamen die personen opeens tot leven, juist nu hun dood zo dichtbij aanwezig was. Stanislavsky was opeens niet meer een abstracte vakterm, maar een overleden mens, hier ooit begraven, terplekke aanwezig. Bij ieder graf kwam er wel weer een herboren herkenning van aloude kennis… Wij waren verbaasd en geïmponeerd.
INVOEGEN LINK NAAR WEBSITE VAN DE BEGRAAFPLAATS! De website is in het Russisch, maar gelukkig ook in vertaalde versie te bekijken!
http://novodevichye.com/
’s Avonds brengen wij in Het Theater van het Rode Leger bezoek aan de voorstelling “Het Mandaat”, in regie van Alexander Vasiljevich Burdonskyjr (1941-2017), niemand minder dan de kleinzoon van Stalin zelve! Ik weet mij niet veel meer te herinneren van deze voorstelling. Wel dat het een nogal pompeuze vertoning was. Voor ons lastig te volgen zonder ondertitels. Een bijzonder groot theater, met een brede publieksruimte. Dit theater was ooit zó ruim en stevig gebouwd, dat militaire tankvoertuigen, met hun kolossale gewicht, dwars over het toneel konden rijden. Jawel: tanks van links naar rechts. Live. Waarschijnlijk trauma verwekkend voor de souffleur, onder in zijn hokje. In ieder geval hoefde hij niet zo zachtjes te fluisteren. Enfin, deze avond hadden we ons over een totaal andere tak van de Moskouse theaterboom mogen verwonderen. En morgen doen we dat wederom… maar dan met het absolute tegendeel daarvan!
Laat op de avond zitten we met enkelen nog uitgebreid aan de thee, die vanuit de keuken op de hotelkamers wordt bezorgd. Dat is meerdere avonden een reis-ritueel, waarbij de gebruikelijke alcoholhoudende dranken geheel en al ontbreken. Nuchtere Nederlanders, wat zijn we dan anders dan anders…
Overdag MXAT-presentatie eindexamen-studenten:
Eerste presentatie: Tsjechov, “Huwelijksaanzoek”. (1889)
Tweede presentatie…. ook Tsjechov?
Volgens een aantekening van mij was het tweede stuk ook van Tsjechov, De Beer (1888)
Mara dat klopt dan niet met het programmablad: andere schrijversnaam!
Dus: klopt programmablad wel of niet?
Dankwoord door militairen.
Avond naar voorstelling in het huis van Stanislavsky, “Garage-theater”.
Alle docenten met taxi naar het roemruchte schrijvershuis voor een diner. Wederom de nachtelijke thee in het hotel.
VIDEO LOBO: ? Hotel Minsk, Gorkistraat (video). Winkelcentrum GUM’s
Stad in met Tanya, poppen kopen. In Gorki-park: vliegend tapijt, samen in reuzenrad, één rondje! Samen rondvaartboot. Met taxi naar MXAT voor de lunch.
Middag naar de Tretjakov Gallery, met o.a. Kandinsky.
Avondvoorstelling van Felix “The Nightingale”.
Met z’n allen naar verjaardagsfeest van André: alles en iedereen netjes op de grond. En tussendoor effe naar het balkon om daar te roken.
??? Met taxi naar Arbat??? Tenslotte weer aan de thee!
Hele dag lessen volgen op MXAT. FILM VAN RENE
Concentratie-oefeningen olv Mischa,
Spelles.
Ballet.
Schermen.
Stemles.
Ballet.
’s Avonds voorstelling van “Gotcha“, Barry Keeffer, Tabakovs Studio.
Ochtend doodmoe op bed…. excursie naar klooster/kerk gemist.
Middag op eigen initiatief (met Tanya of met de hele club? nog even uitzoeken) naar Kalininski Prospekt, Arbat, Pushkin Museum.
Avond afscheidsfeestje op MXAT tot 23.00 uur.
Ochtend diverse lessen bij MXAT:
spel-les, repetitie Tjechov-scène,
balletles,
spelles.
Nog even de stad in, naar de winkels.
Lunchen om de hoek van MXAT.
Middag met bus naar Aeroport. Afscheid en taxfree shoppen.
Opstijgen 19.30 uur. Op Schiphol om 21.15 uur.
FOTO’S VIDEO
foto’s van Hans, van alles, Tanya, Tatiana P
foto’s uit video van Rene. Moskou, bezoek, voorstellingen theater, school MXAT, lessen, presentaties
foto’s van in Moskou gekochte poppenkast poppen
Volgend jaar nog retour bezoek van Irina en Maria en Olga (namen?)
1990 febr: Tanya op bezoek in Maastricht
in groene boek nog: juni 1991
RETOUR van Maaskow naar Mostricht
24 jaar later….
2013 tentoonstelling in Bonnefanten Museum Maastricht: De grote verandering
