Artikel van Hanneke Felten in TROUW, 19 juni 2014
Ook mannen bestrijden eerwraak
HANNEKE FELTEN, PROJECTLEIDER BIJ MOVISIE EN CHANGEMAKER VOOR WECAN.NL
“Ik moest mijn zusje vermoorden toen ik zestien jaar was”. Tegenover mij zit een gebroken jongeman. Hij wilde zijn zusje niks aandoen, maar hij was nog een kind en kon niet opboksen tegen de druk van zijn oudere familieleden. Inmiddels heeft hij zijn straf uitgezeten maar elke dag drukt het verleden op hem.
Nelleke Noordervliet schrijft dat de eer van moslimmannen bol staat van egoïsme en macht (Trouw, 7 juni). De enige manier om hiermee om te gaan is volgens de schrijfster het steunen van vrouwen die slachtoffer zijn. Ze biedt ons een overzichtelijke indeling: mannen als dader, vrouwen als slachtoffer. De werkelijkheid is complexer. Het hooghouden van de familie-eer rust op een systeem waarin iedereen een rol heeft. Jongens leren van kleins af aan hun zusje te controleren, of ze dat willen of niet. Niet alleen hun vaders, ook hun (schoon)-moeders, oma’s en tantes voeren de druk op, wanneer een familielid zich niet houdt aan de regels of dat dreigt te doen. Zij zijn erbij wanneer een familielid, vaak een jongere, wordt opgesloten, uitgehuwelijkt, of zelfs vermoord om de eer te redden.
In een wereld waarin alles draait om eer, zijn er vele slachtoffers. Het heeft in oorsprong weinig met religie te maken, maar vaak gebruikt men religie als legitimatie. Geweld omwille van de eer van de familie kom je helaas over de hele wereld tegen. Bij de hindoes in India, de moslims in de Arabische wereld en bij de katholieken in Zuid-Amerika. Ook voor autochtone Nederlanders is het minder een ver-van-ons-bed-show dan we geneigd zijn te denken. Als je ongetrouwd zwanger was in de tijd van mijn oma, was dat ook een grote schande voor de familie. Dan werd het een ‘moetje’. Ofwel een gedwongen huwelijk, zoals we dat tegenwoordig noemen.
De jongeman die zijn zusje moest vermoorden, probeert nu anderen te overtuigen dat eerwraak nooit een oplossing is. Hij staat niet alleen in zijn strijd. Zo zijn er mannen die een afkeer hebben van geweld en daar anderen van overtuigen. Of jongens die hun zusje de vrijheid gunnen om verliefd te worden op een jongen van haar eigen keuze. Allemaal dappere jongens en mannen die zich op hun eigen manier inzetten voor verandering. Naar eer en geweten. Net als hun zusters met dezelfde idealen, verdienen zij al onze steun.